Het idee dat snel afvallen een risicofactor is voor terugval in gewichtstoename lijkt grotendeels te kloppen volgens onderzoek. Hoewel er niet een enorm verschil is tussen snel en langzaam afvallen, lijkt langzaam afvallen iets effectiever te zijn. Studies suggereren dat langzaam afvallen een beter behoud van vetvrije massa en een meer stabiel basaal metabolisme bevordert.
Bij afvallen ondergaat het lichaam verschillende aanpassingen die het proces kunnen tegenwerken en het risico op terugval vergroten. Deze aanpassingen omvatten het verlies van vetvrije massa, vetcelstress en het lichaam dat zuiniger omgaat met energie, bekend als de spaarstand.
Het verlies van vetvrije massa, inclusief spier- en orgaanmassa, is een natuurlijke reactie op afvallen. Het lichaam probeert terug te keren naar zijn oude gewicht, wat kan leiden tot honger en zelfs een hoger gewicht na het afslanken.
Vetcelstress treedt op omdat vetcellen tijdens afvallen krimpen en stress ervaren als gevolg van het aanpassen van hun externe structuur. Dit kan leiden tot een verminderde uitscheiding van leptine, een hormoon dat verband houdt met verzadiging, en een verhoogde eetlust.
De spaarstand is een mechanisme waarbij het lichaam zuiniger omgaat met energie om gewichtsverlies tegen te gaan. Dit kan resulteren in een lager basaal metabolisme en verminderde caloriebehoefte, zelfs na gewichtsverlies.
Het is essentieel om afvallen op een gezonde en duurzame manier aan te pakken. Voor de meeste mensen wordt aanbevolen om niet meer dan 0,5 kilogram per week af te vallen, wat overeenkomt met ongeveer 20% minder eten dan de energiebehoefte van het lichaam om op gewicht te blijven. Mensen met ernstig overgewicht kunnen in de eerste weken sneller afvallen, maar het gewichtsverlies zou na verloop van tijd moeten stabiliseren tot een gezonder tempo.
Het is ook belangrijk om de focus te verleggen van gewichtsverlies naar het ontwikkelen van gezonde gewoonten en het aanpakken van onderliggende redenen waarom eerdere afslankpogingen niet succesvol waren. Het behouden van een gezond gewicht vereist vaak langetermijnveranderingen in levensstijl en mindset.
